Telerehabilitasyon

  1. Ana Sayfa
  2. Telerehabilitasyon

TeleNöroRehab Nedir?

“Tele” Yunanca’da uzaktan anlamına gelmektedir1. Tele-tıp, sağlık hizmetlerinin elektronik iletişim sistemleriyle uzak mesafelere taşınmasıdır. Tele-tıp terimi, günümüzde daha kapsayıcı bir ifade olan “tele-sağlık” ismini almıştır2. Tele-tıbbın dallarından biri olan telerehabilitasyon (TR), bireylerin sağlığının korunması ve geliştirilmesi için teknolojik araçlar kullanılarak fizyoterapistler tarafından rehabilitasyon hizmetlerinin uzaktan verilmesidir3. TR uygulamaları hastaların değerlendirilmesi, tedavi edilmesi ve takip edilmesine olanak sağlamaktadır. Son yıllarda hızla gelişen teknoloji sayesinde mobil cihaz tabanlı sağlık hizmetleri ortaya çıkmış, yüz yüze tedavi yöntemlerine alternatif ve maliyeti düşük rehabilitasyon uygulamaları geliştirilmeye başlanmıştır4-7. TR, yüz yüze sağlık hizmetine ulaşamayan kişiler için etkili, uygulanabilir ve sürdürülebilir bir yöntemdir3.

Neden Telerehabilitasyon?

Ülkemizde ve dünyada nörolojik hastalıklara bağlı engellilik giderek artmaktadır8. Kronik nörolojik hastalığa sahip bireylere uygulanan düzenli fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları ile hastaların semptomları kontrol altına alınmakta, günlük yaşamında etkilenen fonksiyonlarında kazanımlar sağlanmakta, bağımsızlık düzeyleri ve fiziksel aktivite seviyeleri artmaktadır. Bu sayede hastaların yaşam kalitesi ve sosyal hayata katılımları artmakta böylece hastalar fiziksel, sosyal ve psikolojik yönden desteklenmiş olmaktadır8,9 Gelişen teknoloji ile birlikte rehabilitasyon uygulamaları da değişmekte ve gelişmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda telerehabilitasyon sistemleri ile yapılan egzersiz uygulamalarının hastaların tedaviye uyumunu ve katılımını arttırdığı hatta standart rehabilitasyon uygulamaları kadar etkin olduğu bildirilmektedir10-12. Telerehabilitasyon sistemleri kişisel ve çevresel sorunlar nedeniyle hastaların hastaneye giderek alamadıkları tedaviyi telerehabilitasyon sistemi üzerinden onlara ulaştırır, ihtiyaç duydukları rehabilitasyon hizmetini almalarına olanak sağlar.

Covid-19 Pandemisi Nedenli

  1. Merkezlerin geçici olarak kapanması
  2. Önlemler kapsamında mesai saatlerinin seyreltilmesi
  3. Hastaların merkezlere düzenli gidip gelme anksiyetesi

Sistem ve Servis Nedenli

  1. Maddi imkanlar
  2. Bireye özgü uygulamalardan kaçınılması
  3. Sınırlı sayıda rehabilitasyon uygulaması hakkı tanınması
  4. Hastaların rehabilitasyona yönlendirilmesindeki eksiklikler

Hasta Nedenli

  1. Düşük sağlık okuryazarlığı
  2. Motivasyon kaybı
  3. Zayıf fiziksel durum
  4. Mesleki sorumluluklar
  5. Rehabilitasyona ilgisizlik
  6. Bakım verenin sorumlulukları

Uygulama Nedenli

  1. Park sıkıntısı
  2. Ulaşım
  3. Merkezin konumu ve hastanın evine uzaklığı
  4. Merkezin açık olduğu saatler

Telerehabilitasyonun Faydaları

  • Şehirden uzak, sağlık personeli eksiği ve ulaşım problemi olan bölgelerde sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırır.
  • Tedaviye erişimde zorluk yaşayan hastaların tedaviye ulaşabilmelerine imkân sağlar.
  • Hastaların ve bakım verenlerin maddi ve manevi yükünü azaltır.
  • Hastalara kendi sosyal ve mesleki ortamında rehabilitasyon olanağı sağlar. Böylece kişilerin hastane ortamlarından olumsuz etkilenmeleri en aza indirilir.
  • Zaman tasarrufu sağlar.
  • Daha fazla hastaya ulaşılabilmesine ve hizmet verilebilmesine olanak sağlar.
  • Hastanelerde yaşanılan yoğunluk nedeniyle fizyoterapi ve rehabilitasyon hizmetine ulaşılması için gereken bekleme süresi olmadan rehabilitasyon uygulamalarına anında erişim sağlar.
  • Hastaların telerehabilitasyon sistemine katılımları ile zaman içinde gelişecek fiziksel parametrelerdeki değişiklikler hastaların günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını arttırır.

TeleNöroRehab Sistemi Nedir?

TÜBİTAK tarafından desteklenmekte olan “Tele-NöroRehabilitasyon Sisteminin Geliştirilmesi ve Uygulanması: Sağlıkta Dijital Dönüşüm Örneği (Proje No:120S843)” başlıklı proje kapsamında geliştirilmiş olan bu telerehabilitasyon sistemi, nörolojik tanı almış olan kronik dönemdeki hastaların uzaktan değerlendirilmesine ve egzersiz programları verilerek takip edilmesine imkân veren Türkçe dil desteği olan Türkiye’de geliştirilmiş kapsamlı ilk sistemdir.

TeleNöroRehab Sisteminin Özellikleri ve Sağlayacağı Yenilikler

  • TeleNöroRehab Sistemi, nörolojik hastalıklar içinde toplumda en sık görülen inme, multipl skleroz ve parkinson hastalığına sahip bireylere hitap etmektedir.
  • Web tabanlı bu sistemin kolay tasarımı sayesinde her yaş grubundan hastalar sistemi rahatlıkla kullanabilir.
  • Kullanıcı dostu bir sistemdir.
  • TeleNöroRehab sistemi web sitesi aracılığıyla tüm cihazlardan kolayca erişilebilecek şekilde yapılmıştır. İnternet olan her yerden (bilgisayar, tablet, telefon) rahatça ulaşılabilmektedir.
  • Hastalar sistemdeki video ve bilgilendirme içeriklerine tekrar tekrar ve istenilen zamanda ulaşabilir.
  • Görüntülü değerlendirme yapılmasına imkân vererek, istenildiği zaman hastaların evlerinden durumları hakkında objektif veriler sunabilmesini sağlar.
  • Hastaların ihtiyaç duymaları halinde fizyoterapistlere/fizik tedavi ekibine mesaj ve görüntülü görüşme ile ulaşabilmesini sağlar. Hastaların aklına takılan soruları hekimine veya fizyoterapistine danışarak rehabilitasyon süresince tam destek sağlanmasına imkân verir.
  • Bireyselleştirilmiş eğitim programı tanımlanabilmesine olanak sağlar.

TeleNöroRehab ile Egzersiz

Video konferans üzerinden yapılan fizyoterapi değerlendirmeleri sonucunda bireylerin şikâyet ve problemlerine uygun olarak egzersiz havuzundan seçilecek egzersizler ile bireyselleştirilmiş rehabilitasyon programı oluşturulacaktır. Egzersizler bireylere egzersiz videosu ya da egzersiz broşürü şeklinde sunulacaktır. Bireyler kendilerine tanımlanan egzersiz programlarını sekiz hafta boyunca haftada üç gün uygulayacaktır. Sekiz haftanın sonunda başlangıçta yapılmış olan değerlendirmeler tekrarlanarak bireylerin telerehabilitasyon programından ne kadar yarar sağladığı belirlenecektir. Problemlere ve ihtiyaçlara yönelik oluşturulacak egzersiz programları ile bireylerin fiziksel kapasitelerini, sağlıkla ilişkili yaşam kalitesini ve iyilik halini artırmaya ve kendi kendilerine bakım yeteneğini geliştirerek bakım verenlerin yükü azaltılmaya çalışılacaktır. Sistemimizin uygulanabilirliği gözlemlendikten sonra hasta yoğunluğunun çok olduğu sağlık kuruluşlarında, ulaşım sorunu yaşanan bölgelerde ve tedavisine evde devam etmesi gereken kronik nörolojik hastalığa sahip bireylerde telerehabilitasyon yöntemiyle hizmet verilmesinin önü açılacak ve düşük maliyetli, sürdürülebilir ve geniş kitlelere ulaşan bir sistem ülkemize kazandırılmış olacaktır.

Kaynaklar

  1. Yıldırım, Ş. 2021. Telerehabilitasyon., Türkiye Klinikleri.
  2. Akıncı, B., Zenginler, Y. 2015. Tele-rehabilitasyon., Turkiye Klinikleri J Physiother Rehabil Special Topics, 1(1), 14-21.
  3. Ceylan, A., 2021. COVID-19 Süreci ve Fizyoterapide Telerehabilitasyon Uygulamaları: Derleme, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(3), 617-627.
  4. Divyani, G., Rajinder, K. 2020. Teleneurorehabilitation for Parkinson’s Disease: A Panacea for the Times to Come?, Annals of Indian Academy of Neurology, 23(5).
  5. Rimmer, J. H., Thirumalai, M., Young, H. J., Pekmezi, D., Tracy, T., Riser, E., Mehta, T. 2018. “Rationale and design of the tele-exercise and multiple sclerosis (TEAMS) study: a comparative effectiveness trial between a clinic-and home-based telerehabilitation intervention for adults with multiple sclerosis (MS) living in the deep south”, Contemporary clinical trials, 71, 186-193.
  6. Caughlin, S., Mehta, S., Corriveau, H., Eng, J. J., Eskes, G., Kairy, D., Teasell, R. 2019. “Implementing Telerehabilitation After Stroke: Lessons Learned from Canadian Trials”, Telemedicine and e-Health.
  7. Seidler, K. J., Duncan, R. P., McNeely, M. E., Hackney, M. E., Earhart, G. M. 2017. “Feasibility and preliminary efficacy of a telerehabilitation approach to group adapted tango instruction for people with Parkinson disease”, Journal of telemedicine and telecare, 23(8), 740-746.
  8. Melnick, S. 2016. “Physiotherapy and clinical approaches–An overview”, European Journal of Physical Education and Sport Science, 1(1).
  9. Quinn, L., Morgan, D. 2017. “From disease to health: physical therapy health promotion practices for secondary prevention in adult and pediatric neurologic populations”, Journal of neurologic physical therapy: JNPT, 41(Suppl 3 IV STEP Spec Iss), 46-54.
  10. Moghadasi, A. N. 2020. “One Aspect of Coronavirus disease (COVID-19) Outbreak in Iran: High Anxiety among MS Patients”, Multiple Sclerosis and Related Disorders,20 (41), 102138.
  11. Prasad, S., Holla, V. V., Neeraja, K., Surisetti, B. K., Kamble, N., Yadav, R., Pal, P. K. 2020. “Parkinson's disease and COVID‐19: Perceptions and implications in patients and caregivers”, Movement Disorders.
  12. Smith, E. E., Mountain, A., Hill, M. D., Wein, T. H., Blaquiere, D., Casaubon, L. K., Lindsay, P. 2020. “Canadian Stroke Best Practice Guidance During the COVID-19 Pandemic” Canadian Journal of Neurological Sciences, 1-11.